فیلم شنبه شب، جدیدترین ساخته جیسون ریتمن، با نقل قول ماندگار لورن مایکلز، خالق “شنبه شب زنده”، آغاز می‌شود: “نمایش ادامه نمی‌یابد چون آماده است، ادامه دارد چون ساعت ۱۱:۳۰ است.” این جمله، ۵۰ سال است که “شنبه شب زنده” را پیش میبرد؛ سریالی که هر قسمت آن، حاصل یک هفته تلاش شبانه‌روزی است.
این نمایش، گاهی ویترینی از درخشان‌ترین استعدادهای کمدی و گاه ترکیبی از ایده‌هایی است که در یک هفته به هم پیوسته‌اند. “شنبه شب زنده”، همیشه آینه‌ای از جامعه بوده است؛ پر از طنزهای سیاسی و اجتماعی که گاه ماندگار شده‌اند. فیلم شنبه شب، با پرداختن به این سریال افسانه‌ای، به قلب دنیای کمدی آمریکایی می‌رود و ما را به یاد شب‌های طولانی و پرخنده‌ای می‌اندازد که با “شنبه شب زنده” سپری کرده‌ایم.
در پشت صحنه‌ی شلوغِ فیلم شنبه شب، رایتمن، خالق این برنامه‌ی افسانه‌ای، در تلاش است تا روح اصلی SNL را زنده نگه دارد. او به همراه گیل کنان، همکار قدیمی خود در فیلم “شکارچیان ارواح”، می‌خواهد از تبدیل این برنامه به یک نمایش تقلیدی صرف جلوگیری کند.
رایتمن به جای بازسازی دقیق اتفاقات تاریخی، بیشتر به دنبال القای حس هیجان و بی‌نظمی است که در لحظات پایانی قبل از پخش زنده‌ی SNL حاکم است. او می‌خواهد این برنامه همچنان مانند بمبی ساعتی باشد که هر هفته در ساعت ۱۱:۳۰ شب منفجر می‌شود و تماشاگر را غافلگیر می‌کند. این رویکرد جسورانه، راز ماندگاری SNL به مدت نزدیک به نیم قرن است.
چرا فیلم شنبه شب
لورن مایکلز جوان (گابریل لابل)، در تلاش است تا ایده نوآورانه‌اش برای یک برنامه کمدی زنده را به NBC بقبولاند. برنامه‌ای که قرار است با ترکیبی از موسیقی، فیلم کوتاه، ماپت‌ها و ایده‌های خلاقانه دیگر، شب‌های شنبه را متحول کند. دیک ابرسول (کوپر هافمن)، تهیه‌کننده باتجربه، سعی دارد همه چیز را تحت کنترل داشته باشد و در عین حال به خواسته‌های استودیو نیز پاسخ دهد.
اما با نزدیک شدن به ساعت پخش، مشکلات یکی پس از دیگری سر بر می‌آورند. مدیران شبکه با نگرانی اوضاع را زیر نظر دارند، جان بلوشی هنوز قراردادش را امضا نکرده است، بخش نورپردازی با کمبود نیرو مواجه است، ساخت و ساز تئاتر هنوز به پایان نرسیده و مایکلز حتی طرح کلی برنامه را نهایی نکرده است. با تنها ۹۰ دقیقه تا شروع پخش، به نظر می‌رسد که این برنامه پر از چالش، شانس موفقیت چندانی ندارد. مایکلز در این آشفتگی، باید تصمیم بگیرد که آیا ایده بلندپروازانه‌اش را رها کند یا با تمام قوا برای زنده ماندن این برنامه مبارزه کند.
درک عمق و پیچیدگی‌های روایت
فیلم شنبه شب با معرفی بازیگران و شخصیت‌هایش، مخاطب را به دنیای هیجان‌انگیز پشت صحنه اولین قسمت از برنامه کمدی معروف «Saturday Night Live» میبرد. فیلم شنبه شب با انتخاب بازیگران شبیه به بازیگران اصلی سریال، بدون اینکه تلاش کند کپی کاملی از آن‌ها باشد، به خوبی به این هدف دست یافته است. برای مثال، دیلن اوبراین در نقش دن آیکروید، با حفظ روحیه اصلی شخصیت، برداشتی تازه و جذاب از این شخصیت ارائه می‌دهد.
دیگر بازیگران مانند لامورن موریس، کوری مایکل اسمیت و سه بازیگر زن اصلی نیز با بازی‌های درخشان خود به فیلم شنبه شب عمق بخشیده‌اند. همچنین، شخصیت رزی شوستر، همسر مایکلز، به عنوان یک نیروی متعادل‌کننده در کنار مایکلز عمل می‌کند و نشان می‌دهد که بدون حضور او، شاید این برنامه هرگز به موفقیت نمی‌رسید.
فیلم شنبه شب، با جمع‌آوری طنازانی چون مایکل اودونوگ، تامی دیوی، متیو ریس، جورج کارلین، نیکلاس براون، اندی کافمن، جی.کی. سیمونز و اندرو بارت فلدمن، شب پرهیاهویی را رقم زده است. هر یک از این ستارگان، با سبک طنز خاص خود، به داستان اصلی فیلم شنبه شب که حول محور مایکلز می‌گردد، عمق و گستردگی می‌بخشند. شوخ‌طبعی سیاه و گزنده تامی دیوی، اجرای بینظیر متیو ریس به عنوان اولین مجری برنامه، و حضور ماندگار جورج کارلین، از جمله نکات برجسته این فیلم هستند.
با این حال، شباهت‌هایی میان فیلم شنبه شب و برنامه‌های طنز تلویزیونی مانند SNL دیده می‌شود. فیلم شنبه شب نیز، گروه بیش از تک‌تک افراد، اهمیت دارد. رایتمن، با خلق شخصیت‌های متعدد و پیچیده، فضایی پر از انرژی و هیجان را ایجاد کرده است. اما این تنوع زیاد، گاهی اوقات احساس طاقت‌فرسایی را به بیننده منتقل می‌کند.
نقدی دیگر را بخوانید : فیلم مردی متفاوت
هرچند مدت زمان حضور هر شخصیت بر روی پرده کوتاه است، اما هر کدام داستانی مجزا را روایت می‌کنند که در کنار داستان اصلی مایکلز، به پیش می‌رود. این روایت‌های موازی، اگرچه جذاب هستند، اما گاهی اوقات از تمرکز اصلی فیلم می‌کاهند.
قلب تپنده‌ی این نمایش، LaBelle است. او که پیش‌تر در نقش یک استیون اسپیلبرگ جوان در “Fabelmans” درخشیده بود، حالا به همان اندازه در نقش یک لورن مایکلز نوپا می‌درخشد. در طول ۹۰ دقیقه، شاهد تحولی شگفت‌انگیز در LaBelle هستیم؛ از یک هوادار امیدوار و محتاط تا مردی خسته و سرخورده که تلاش می‌کند خودش را با جریان نمایش هماهنگ کند. در پایان، غرق در عرق و آغشته به خون مصنوعی، نگاه خسته و شکست‌خورده‌ی او، خستگی‌مان را دوچندان می‌کند. LaBelle صرفاً رهبر گروه نیست؛ بلکه با بازی در نقش این کمدین نمادین، با تمام کمال و نقصش، یک نمایش درخشان را به اجرا گذاشته است.
بیشتر یک جشن تا یک سرگرمی
رایتمن و کنان تلاش می‌کنند تا روایت هر شخصیت را بر اساس واقعیت و اتفاقات شب اول برنامه پایه‌ریزی کنند، اما به نظر می‌رسد این فیلم بیشترین تمرکز را بر بازآفرینی دراماتیک‌ترین لحظات مایکلز گذاشته است. به عبارت دیگر، این فیلم روایتی اغراق‌شده از شب پرتنش اولین پخش برنامه است. اگرچه این رویدادها احتمالاً در واقعیت رخ داده‌اند، اما نه لزوماً در همین بازه زمانی ۹۰ دقیقه‌ای قبل از پخش.
برخی صحنه‌ها به وضوح برای ساختار بهتر داستان اضافه شده‌اند، مثل صحنه‌ای که مایکلز باید برای مدیر شبکه برنامه را توجیه کند یا تصویری که از بلوشی در حال اسکیت روی یخ دارد. این صحنه‌ها، هرچند که به جذابیت فیلم افزوده‌اند، اما در کل ساختار داستان کمی مصنوعی به نظر می‌رسند. انگار که برای قوی‌تر کردن داستان، برخی رویدادها اغراق یا تغییر کرده‌اند.
فیلم شنبه شب جدیدترین اثر درخشان جیسون رایتمن است که از زمان همکاری موفق او با دیابلو کودی در «تالی» و «جوان بزرگسال»، بار دیگر توانایی او را در خلق درام‌های پر تنش به نمایش گذاشته است. رایتمن با مهارت خاصی، رشته‌ای از مشکلات پیچیده را به تصویر می‌کشد که شخصیت‌ها باید در کمترین زمان ممکن حل کنند. موسیقی متن فیلم نیز به خوبی بر این تنش می‌افزاید و با ریتمی تکراری و تأثیرگذار، بر اعصاب مخاطب سایه می‌اندازد.
علاقه رایتمن به برنامه‌ی «شنبه شب زنده» بر همگان آشکار است. او پیش‌تر نیز به مدت یک هفته به عنوان نویسنده در این برنامه حضور داشته و این علاقه‌ی عمیق در فیلم جدید او کاملاً مشهود است. رایتمن با دوربینش به قلب استودیو 8H نفوذ کرده و با نگاهی مستندوار، به ثبت لحظات پراسترس و هیجان‌انگیز پشت صحنه پرداخته است. او با استفاده از نماهای طولانی، حرکت‌های سریع دوربین و تغییر سریع بین صحنه‌ها، تجربه‌ای سینمایی و متفاوت از این برنامه‌ی تلویزیونی محبوب را برای مخاطبان رقم زده است. این سبک کارگردانی، یادآور آثار اولیه‌ی رایتمن مانند «جونو» است و نشان می‌دهد که او همچنان به دنبال کشف فرم‌های جدید سینمایی است.
فیلم شنبه شب به کارگردانی جیسون رایتمن و گیل کنان، اگرچه برای طرفداران پروپاقرص برنامه تلویزیونی «شنبه شب زنده» لذت‌بخش است، اما ممکن است برای کسانی که با این برنامه آشنایی کاملی ندارند، کمی گیج‌کننده باشد. فیلم شنبه شب پر از ارجاعات و شوخی‌های درونی است که تنها برای کسانی که سال‌ها این برنامه را دنبال کرده‌اند، بامزه و قابل درک خواهد بود. برای مثال، تماشاگران باید از جزئیات کوچکی مثل تبلیغ دوربین پولاروید توسط بازیگران یا ظاهر خاص آلن زوایبل باخبر باشند تا بتوانند از تمام شوخی‌های فیلم لذت ببرند. این در حالی است که بسیاری از مخاطبان ممکن است از این جزئیات آگاه نباشند و در نتیجه برخی از لطیفه‌ها و موقعیت‌های کمدی را از دست بدهند.
علاوه بر این، فیلم شنبه شب، با اجرای بازیگران برجسته‌اش، به یک جشن هیجان‌انگیز و سرگرم‌کننده تبدیل می‌شود. این برنامه نشان می‌دهد که چه تلاش بی‌نظیری برای خلق چنین نمایش بی‌نظیری صورت می‌گیرد. عشق عمیق به میراث و تاریخ SNL و تأثیر آن بر دنیای کمدی و تلویزیون، به زیبایی توسط رایتمن به تصویر کشیده شده است. با تمرکز بر این قسمت نمادین، رایتمن یکی از بهترین آثار خود را در سال‌های اخیر خلق کرده است.
