طلا از دیرباز به عنوان یکی از ارزشمندترین فلزات جهان شناخته شده و همواره جایگاه ویژهای در اقتصاد، فرهنگ و هنر داشته است. این فلز گرانبها به دلیل ویژگیهای منحصر به فرد خود، از جمله مقاومت در برابر خوردگی، درخشندگی و شکلپذیری، در صنایع مختلف از جمله جواهرسازی، الکترونیک و پزشکی کاربرد فراوانی دارد. یکی از رایجترین عیارهای طلا که در ساخت زیورآلات مورد استفاده قرار میگیرد، طلای ۱۸ عیار است. در این مقاله به بررسی جامع طلای ۱۸ عیار، ویژگیها، مزایا، معایب، کاربردها و نکات مهم مرتبط با آن میپردازیم.
عیار طلا چیست؟
عیار طلا معیاری برای سنجش خلوص آن است. طلای خالص، که به آن طلای ۲۴ عیار نیز گفته میشود، شامل ۹۹.۹۹ درصد طلا است و هیچ فلز دیگری در آن وجود ندارد. از آنجا که طلای خالص بسیار نرم و انعطافپذیر است، برای ساخت زیورآلات و سایر کاربردها به تنهایی مناسب نیست؛ زیرا به راحتی خراشیده و تغییر شکل میدهد. به همین دلیل، طلا را با فلزات دیگر مانند مس، نقره، نیکل، پالادیوم و روی آلیاژ میکنند تا استحکام و دوام آن افزایش یابد.
عیار طلا نشان میدهد که چند واحد از ۲۴ واحد وزن آلیاژ، از طلا تشکیل شده است. به عنوان مثال، طلای ۱۸ عیار به این معنی است که ۱۸ واحد از ۲۴ واحد وزن آلیاژ، طلا و ۶ واحد دیگر از فلزات دیگر تشکیل شده است. به عبارت دیگر، طلای ۱۸ عیار شامل ۷۵ درصد طلای خالص و ۲۵ درصد فلزات دیگر است.
طلای ۱۸ عیار چگونه ساخته میشود؟
برای تهیه طلای ۱۸ عیار، ابتدا طلای خالص را ذوب کرده و سپس فلزات آلیاژی مورد نظر را به آن اضافه میکنند. نسبت دقیق فلزات آلیاژی میتواند بر اساس رنگ و ویژگیهای مورد نظر تغییر کند. به عنوان مثال، افزودن مس بیشتر باعث ایجاد رنگ قرمزتر در طلا میشود، در حالی که افزودن نقره بیشتر رنگ آن را روشنتر میکند. پس از مخلوط شدن کامل فلزات، آلیاژ حاصل را به شکلهای مختلف مانند شمش، مفتول یا ورق در میآورند که برای ساخت زیورآلات و سایر محصولات مورد استفاده قرار میگیرد.
ویژگیهای طلای ۱۸ عیار
خلوص مناسب: طلای ۱۸ عیار با داشتن ۷۵ درصد طلای خالص، از خلوص نسبتاً بالایی برخوردار است. این بدان معناست که در هر ۲۴ واحد وزن این آلیاژ، ۱۸ واحد آن طلای خالص و ۶ واحد دیگر فلزات دیگر هستند. این میزان خلوص، درخشندگی و زیبایی چشمگیری به طلای ۱۸ عیار میبخشد و آن را از آلیاژهایی با عیار پایینتر متمایز میکند. در عین حال، به دلیل وجود ۲۵ درصد فلزات دیگر، استحکام لازم برای ساخت زیورآلات و استفاده روزمره را نیز دارا است. این تعادل بین خلوص و استحکام، طلای ۱۸ عیار را به گزینهای محبوب در صنعت جواهرسازی تبدیل کرده است.
حتما بخوانید : ربع سکه
استحکام و دوام: طلای خالص (۲۴ عیار) بسیار نرم و انعطافپذیر است و به راحتی خراشیده و تغییر شکل میدهد. به همین دلیل، برای ساخت زیورآلاتی که به طور روزمره استفاده میشوند، مناسب نیست. وجود ۲۵ درصد فلزات آلیاژی در طلای ۱۸ عیار، استحکام و دوام آن را به طور قابل توجهی افزایش میدهد. این فلزات، مانند مس، نقره، نیکل یا پالادیوم، ساختار طلای خالص را تقویت کرده و آن را در برابر ضربه، خراشیدگی و سایش مقاومتر میکنند. به همین دلیل، زیورآلات ساخته شده از طلای ۱۸ عیار برای استفاده روزمره و طولانی مدت مناسب هستند و کمتر در معرض آسیب قرار میگیرند.
مقاومت در برابر خوردگی: طلا به طور ذاتی در برابر خوردگی و زنگ زدگی بسیار مقاوم است و این ویژگی در طلای ۱۸ عیار نیز حفظ میشود. این آلیاژ در شرایط عادی و در تماس با رطوبت و هوا، تغییر رنگ نمیدهد و جلای خود را حفظ میکند. با این حال، تماس مداوم با مواد شیمیایی قوی مانند سفیدکنندهها، کلر موجود در آب استخر و برخی مواد شوینده میتواند در طولانی مدت بر روی سطح طلا تأثیر بگذارد. بنابراین، توصیه میشود که از تماس مستقیم زیورآلات طلای ۱۸ عیار با این مواد خودداری شود تا زیبایی و درخشندگی آن برای مدت طولانی حفظ شود.
قابلیت شکلپذیری: با وجود اینکه طلای ۱۸ عیار از استحکام بیشتری نسبت به طلای خالص برخوردار است، همچنان قابلیت شکلپذیری خوبی دارد. این ویژگی به جواهرسازان امکان میدهد تا طرحهای متنوع و پیچیدهای را با استفاده از این آلیاژ خلق کنند. طلای ۱۸ عیار به راحتی خم میشود، برش میخورد و لحیم میشود، که این امر امکان ساخت انواع زیورآلات با طرحهای مدرن و کلاسیک را فراهم میکند. این انعطافپذیری، طلای ۱۸ عیار را به گزینهای ایدهآل برای ساخت زیورآلات ظریف و دقیق تبدیل کرده است.
قیمت مناسب: طلای ۱۸ عیار به دلیل داشتن خلوص کمتر نسبت به طلای ۲۴ عیار، قیمت پایینتری دارد. این امر باعث میشود که زیورآلات ساخته شده از این آلیاژ برای طیف وسیعتری از افراد قابل دسترس باشند. در واقع، طلای ۱۸ عیار تعادلی مناسب بین کیفیت، زیبایی و قیمت ارائه میدهد. این ویژگی آن را به گزینهای محبوب برای افرادی تبدیل کرده است که به دنبال زیورآلاتی با کیفیت و در عین حال مقرون به صرفه هستند. به همین دلیل، طلای ۱۸ عیار در بازار جواهرات بسیار پرطرفدار است.
مزایای طلای ۱۸ عیار
تعادل بین زیبایی و دوام: طلای ۱۸ عیار به دلیل ترکیب مناسب طلای خالص (۷۵%) و فلزات آلیاژی (۲۵%)، تعادلی ایدهآل بین زیبایی و دوام ایجاد میکند. این ترکیب باعث میشود که زیورآلات ساخته شده از طلای ۱۸ عیار، همچنان درخشندگی و زیبایی چشمگیر طلای خالص را حفظ کنند و در عین حال، استحکام و مقاومت کافی در برابر خراشیدگی، خم شدن و سایر آسیبهای احتمالی را داشته باشند. این ویژگی، طلای ۱۸ عیار را به گزینهای بسیار مناسب برای استفاده روزمره تبدیل میکند، زیرا میتوان از زیبایی آن بدون نگرانی از آسیب دیدن زودهنگام لذت برد.
مقرون به صرفه بودن: طلای ۱۸ عیار در مقایسه با طلای ۲۴ عیار که خالصترین نوع طلا است، قیمت پایینتری دارد. این اختلاف قیمت به دلیل وجود فلزات آلیاژی در ترکیب طلای ۱۸ عیار است. این ویژگی باعث میشود که طلای ۱۸ عیار برای طیف وسیعتری از افراد قابل دسترس باشد و امکان خرید زیورآلات زیبا و با کیفیت را با بودجهای مناسبتر فراهم کند. به همین دلیل، طلای ۱۸ عیار گزینهای اقتصادیتر و مقرون به صرفهتر برای خرید زیورآلات در نظر گرفته میشود.
کاهش احتمال حساسیت: برخی افراد به فلزات آلیاژی مانند نیکل که در ترکیب برخی از انواع طلا استفاده میشوند، حساسیت پوستی دارند. این حساسیت میتواند باعث بروز علائمی مانند خارش، قرمزی و التهاب پوست شود. طلای ۱۸ عیار به دلیل داشتن خلوص بالای طلا (۷۵%) و کاهش میزان فلزات آلیاژی، احتمال بروز این نوع حساسیتها را به طور قابل توجهی کاهش میدهد. به همین دلیل، برای افرادی که پوست حساسی دارند، طلای ۱۸ عیار گزینهای مناسبتر و ایمنتر محسوب میشود.
معایب طلای ۱۸ عیار
همانطور که میدانیم، طلای ۲۴ عیار به عنوان طلای خالص شناخته میشود و شامل ۹۹.۹۹٪ طلا است. در مقابل، طلای ۱۸ عیار فقط ۷۵٪ طلا دارد و ۲۵٪ باقیمانده از فلزات دیگر مانند مس، نقره، پالادیوم یا نیکل تشکیل شده است. این تفاوت در خلوص، مستقیماً بر ارزش ذاتی طلا تأثیر میگذارد. از آنجا که طلای خالص گرانبهاترین شکل طلا است، هرچه عیار طلا پایینتر باشد، میزان طلای خالص در آن کمتر و در نتیجه ارزش آن نیز کمتر خواهد بود. این موضوع به ویژه در هنگام سرمایهگذاری در طلا اهمیت پیدا میکند.
اگر هدف شما از خرید طلا، حفظ ارزش سرمایه و یا فروش آن در آینده باشد، طلای ۲۴ عیار به دلیل خلوص بالاتر، انتخاب بهتری خواهد بود. اما اگر هدف شما استفاده از زیورآلات و لذت بردن از زیبایی آن باشد، طلای ۱۸ عیار با توجه به قیمت مناسبتر و دوام بیشتر، میتواند گزینه مناسبی باشد. به طور خلاصه، خلوص کمتر طلای ۱۸ عیار به معنای ارزش ذاتی کمتر آن در مقایسه با طلای ۲۴ عیار است.
طلای خالص (۲۴ عیار) به دلیل عدم واکنشپذیری با اکسیژن و سایر مواد شیمیایی، هرگز تغییر رنگ نمیدهد. اما طلای ۱۸ عیار به دلیل وجود فلزات آلیاژی در ترکیب خود، ممکن است در طول زمان و در اثر تماس مداوم با برخی مواد شیمیایی و شویندهها، کمی تغییر رنگ دهد. این تغییر رنگ معمولاً به صورت کدر شدن یا تیرهتر شدن سطح طلا ظاهر میشود. عواملی مانند عطر، اسپری مو، مواد شوینده خانگی، کلر موجود در آب استخر و حتی تعریق بدن میتوانند باعث تسریع این فرآیند شوند.
البته این تغییر رنگ معمولاً سطحی است و با تمیز کردن و پولیش کردن طلا توسط یک متخصص جواهرساز، میتوان آن را برطرف کرد. برای جلوگیری از این مشکل، توصیه میشود که زیورآلات طلای خود را هنگام انجام کارهای خانه، ورزش، شنا و یا استفاده از مواد آرایشی و بهداشتی از خود جدا کنید. همچنین نگهداری صحیح زیورآلات در جعبههای مخصوص و دور از رطوبت و نور مستقیم خورشید میتواند به حفظ رنگ و درخشندگی آنها کمک کند.
کاربردهای طلای ۱۸ عیار
طلای ۱۸ عیار به دلیل ترکیبی ایدهآل از زیبایی، دوام و قیمت مناسب، به طور گسترده در صنعت جواهرسازی مورد استفاده قرار میگیرد. این عیار طلا، با داشتن ۷۵ درصد طلای خالص، درخشندگی و زیبایی چشمگیری دارد و در عین حال به دلیل وجود ۲۵ درصد فلزات آلیاژی، از استحکام کافی برای ساخت انواع زیورآلات برخوردار است. از طلای ۱۸ عیار برای ساخت طیف وسیعی از جواهرات از جمله انگشتر، گردنبند، دستبند، گوشواره، آویز، سنجاق سینه و غیره استفاده میشود.
این زیورآلات میتوانند طرحهای بسیار متنوعی داشته باشند، از طرحهای ساده و کلاسیک گرفته تا طرحهای پیچیده و مدرن. همچنین، طلای ۱۸ عیار به خوبی با سنگهای قیمتی و نیمهقیمتی مانند الماس، زمرد، یاقوت و فیروزه ترکیب میشود و جلوهای بینظیر به جواهرات میبخشد. به دلیل مقاومت مناسب در برابر خراشیدگی و تغییر رنگ، زیورآلات ساخته شده از طلای ۱۸ عیار برای استفاده روزمره بسیار مناسب هستند.
طلای ۱۸ عیار به دلیل ارزش و ماندگاری بالا، برای ضرب سکههای یادبود و مدالهای ورزشی و افتخاری نیز مورد استفاده قرار میگیرد. سکههای یادبود معمولاً به مناسبتهای خاص مانند سالگردها، رویدادهای تاریخی یا بزرگداشت شخصیتهای مهم ضرب میشوند و به عنوان اشیاء کلکسیونی و سرمایهگذاری مورد توجه قرار میگیرند.
مدالهای ورزشی و افتخاری نیز به عنوان نمادی از پیروزی و دستاورد به ورزشکاران و افراد برجسته اهدا میشوند. استفاده از طلای ۱۸ عیار در ساخت این سکهها و مدالها، ارزش و اعتبار آنها را افزایش میدهد و آنها را به یادگاریهای ماندگار تبدیل میکند. لازم به ذکر است که در برخی موارد، برای افزایش استحکام و مقاومت در برابر سایش، ممکن است از آلیاژهای دیگری با عیار پایینتر نیز در ساخت سکه و مدال استفاده شود، اما طلای ۱۸ عیار همچنان یکی از گزینههای رایج و محبوب در این زمینه است.
طلا به دلیل ویژگیهای منحصر به فرد خود از جمله رسانایی الکتریکی بالا، مقاومت در برابر خوردگی و انعطافپذیری، در صنایع الکترونیک نیز کاربرد دارد. با این حال، به دلیل قیمت بالای طلای خالص، معمولاً از عیارهای پایینتر طلا یا آلیاژهای طلا با سایر فلزات در این صنعت استفاده میشود. طلای مورد استفاده در قطعات الکترونیکی معمولاً به صورت روکش نازک بر روی سطوح رسانا یا به عنوان سیمهای بسیار نازک در مدارهای الکترونیکی به کار میرود. از جمله کاربردهای طلا در صنایع الکترونیک میتوان به استفاده در اتصالات الکتریکی، سوئیچها، مدارهای چاپی، کانکتورها و سیمهای اتصال اشاره کرد.
اگرچه طلای ۱۸ عیار به دلیل خلوص بالاتر، رسانایی بهتری نسبت به عیارهای پایینتر دارد، اما به دلیل هزینه بالا، استفاده از آن در این صنعت محدودتر است و بیشتر در کاربردهای خاص و حساس که نیاز به رسانایی و مقاومت بسیار بالا در برابر خوردگی دارند، مورد استفاده قرار میگیرد. به عنوان مثال، در برخی از تجهیزات پزشکی و فضایی که عملکرد بدون نقص و طول عمر بالا از اهمیت ویژهای برخوردار است، ممکن است از طلای ۱۸ عیار یا حتی بالاتر استفاده شود.
نکات مهم در خرید طلای ۱۸ عیار
توجه به کد شناسایی (کد ۷۵۰): یکی از مهمترین نکات در تشخیص طلای ۱۸ عیار، توجه به کد شناسایی آن است. معمولاً بر روی قطعات طلای ۱۸ عیار، کد ۷۵۰ حک میشود. این عدد نشاندهنده این است که ۷۵ درصد وزن قطعه از طلای خالص و ۲۵ درصد آن از فلزات دیگر تشکیل شده است. وجود این کد، تضمینی بر اصالت عیار طلا است و از خرید طلای تقلبی یا با عیار پایینتر جلوگیری میکند. در واقع، این کد نوعی استاندارد بینالمللی است که به خریداران کمک میکند تا به راحتی طلای ۱۸ عیار را شناسایی کنند.
خرید از فروشگاههای معتبر و دارای مجوز: برای اطمینان از اصالت، کیفیت و قیمت مناسب طلای ۱۸ عیار، حتماً از فروشگاههای معتبر و دارای مجوز رسمی از اتحادیه طلا و جواهر خرید کنید. این فروشگاهها تحت نظارت نهادهای قانونی فعالیت میکنند و ملزم به رعایت استانداردهای لازم در فروش طلا هستند. خرید از فروشگاههای غیر معتبر میتواند ریسک خرید طلای تقلبی، طلای با عیار پایینتر یا حتی طلای سرقتی را افزایش دهد. همچنین، فروشگاههای معتبر معمولاً خدمات پس از فروش بهتری ارائه میدهند و در صورت بروز هرگونه مشکل، پاسخگو خواهند بود.
دریافت فاکتور معتبر و دقیق: پس از انتخاب قطعه طلای مورد نظر، حتماً از فروشنده فاکتور معتبر و دقیق دریافت کنید. فاکتور باید شامل اطلاعات کاملی از جمله نام فروشگاه، تاریخ خرید، مشخصات دقیق قطعه طلا (مانند نوع، طرح و کد شناسایی)، عیار (۱۸ عیار یا ۷۵۰)، وزن دقیق قطعه (به گرم یا سوت)، قیمت واحد طلا و قیمت کل باشد. وجود فاکتور معتبر، سندی رسمی برای اثبات خرید شماست و در صورت نیاز به تعویض، فروش مجدد یا پیگیریهای قانونی، بسیار حائز اهمیت است.
بررسی رنگ و درخشندگی طلا: طلای ۱۸ عیار باید رنگ زرد درخشان و یکنواختی داشته باشد. رنگ آن نباید کدر، مات یا دارای لکههای تیره باشد. همچنین، درخشندگی طلا نیز باید طبیعی و جذاب باشد. البته باید توجه داشت که رنگ طلا میتواند تحت تأثیر فلزات آلیاژی مورد استفاده در آن کمی تغییر کند (مثلاً طلای رزگلد به دلیل وجود مس بیشتر، رنگ مایل به قرمز دارد)، اما به طور کلی، طلای ۱۸ عیار باید رنگ زرد مشخصی داشته باشد.
توجه به وزن دقیق قطعه طلا: قیمت طلا به طور مستقیم با وزن آن مرتبط است. بنابراین، هنگام خرید طلای ۱۸ عیار، حتماً به وزن دقیق قطعه توجه کنید. از فروشنده بخواهید که قطعه را در حضور شما وزن کند و وزن آن را در فاکتور قید کند. دقت کنید که واحد وزن طلا معمولاً گرم یا سوت است. هر سوت معادل ۰.۰۰۴۶ گرم است. با اطلاع از وزن دقیق قطعه و قیمت روز طلا، میتوانید به راحتی قیمت نهایی قطعه را محاسبه کنید و از پرداخت هزینهی اضافی جلوگیری کنید.
نگهداری از طلای ۱۸ عیار
- برای جلوگیری از خراشیدگی، زیورآلات طلای خود را به صورت جداگانه در جعبههای مخصوص نگهداری کنید.
- از تماس زیورآلات با مواد شیمیایی مانند عطر، اسپری مو، مواد شوینده و سفید کننده خودداری کنید.
- هنگام انجام فعالیتهای سنگین و ورزش، زیورآلات خود را درآورید.
- برای تمیز کردن زیورآلات طلای خود از یک پارچه نرم و آب گرم و صابون ملایم استفاده کنید.
نتیجهگیری
طلای ۱۸ عیار به دلیل ترکیبی مناسب از خلوص، استحکام، زیبایی و قیمت، یکی از محبوبترین گزینهها برای ساخت زیورآلات و سایر کاربردها است. این عیار با ارائه تعادلی بین ارزش ذاتی طلا و دوام آن، گزینهای ایدهآل برای افرادی است که به دنبال زیورآلاتی زیبا، با کیفیت و مقرون به صرفه هستند. با رعایت نکات ذکر شده در این مقاله، میتوانید خریدی مطمئن و هوشمندانه داشته باشید و از زیبایی و ارزش طلای ۱۸ عیار برای سالهای طولانی لذت ببرید.
